2019
Start Klimaatslim Boeren op Veen
De start van het samenwerkingsinitiatief Klimaatslim Boeren op Veen (KsBoV) is een logisch vervolg op de ervaringen en inzichten van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en Gebiedscoöperatie Rijn, Vecht en Venen U.A. (RVV) met de aanleg van onderwaterdrainage in de polders Spengen en Lange Weide. De daar geconstateerde verschillen tussen gedraineerde en ongedraineerde percelen als het gaat om bodemdaling, bodemvochtgehalte en draagkracht, prikkelden tot meer onderzoek en praktijkervaring. Ook als het gaat om het zelf sturen van boeren op de grondwaterstand en het inpasbaar maken van de techniek in de bedrijfsvoering. Ook was in Spengen en Lange Weide duidelijk geworden dat het collectief per polder een belangrijke communicatieve en aansturende rol heeft in het uitwerken van plannen en in de (organisatie van) de uitvoering (bv. aanbestedingen regelen) met de boeren in de polder.
Projectdoel
Gezamenlijk (HDSR, samen met de agrarische collectieven RVV en Vereniging Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer Rijn & Gouwe Wiericke -RGW-) als uitvoeringscoalitie Klimaatslim Boeren op Veen, aan de slag met bodemdaling en CO2-reductie. Met als doel om in 3 tot 5 polders op in totaal 800 ha waterinfiltratiesystemen (WIS) of andere maatregelen te realiseren en waar mogelijk ook een impuls voor biodiversiteit en waterkwaliteit. Hoe organiseer je dat? En hoe kun je de bedrijfsvoering en het waterbeheer beter op elkaar afstemmen. Daarnaast zet KsBoV in op het ontwikkelen van kennis, onderzoeken van nieuwe technieken en andere bodemdalingremmende maatregelen, gecombineerd met andere opgaven zoals verbeteren van biodiversiteit en waterkwaliteit. Belangrijk aspect voor de initiatiefnemers: objectief meten van bodemdaling en CO2 uitstoot. Bereiken we het doel? Daarom zijn o.a. op de meetlocatie in Lange Weide door het NOBV-broeikasgasmetingen uitgevoerd. Net als bodemdalingsmetingen. De focus bij alle activiteiten: al doende leren van elkaar!
Waarom WIS?
WIS is een manier om bodemdaling af te remmen, omdat het de veenbodem vochtig houdt met een hogere grondwaterstand waardoor het veen minder snel oxideert (en dus inzakt). In de praktijk wordt gewerkt met twee soorten waterinfiltratiesystemen: passieve (onderwaterdrainage) en actieve systemen (drukdrainage). Bij allebei worden op een afstand van 4 – 6 meter horizontale geperforeerde drainagebuizen in de grond aangebracht. Deze buizen lopen van sloot naar sloot en komen uit onder het oppervlaktewaterpeil van de sloten. Doordat het water uit de sloten de buizen inloopt, komt het grondwaterpeil hoger te staan. Daar is via het slootpeil op te sturen (bijvoorbeeld in zomer en winter).
Voorbereidingen start aanleg (WIS) Kortrijk en Portengen
Eind 2019 worden er – op de percelen die meedoen aan het project (- 10 deelnemers, 230 ha) bodemhoogtemetingen uitgevoerd (nulmeting). Ook wordt de bodemhoogte gemeten op een aantal percelen waar geen WIS wordt aangelegd. Als het gras eraf is en de bodemhoogtemetingen zijn afgerond kunnen de buizen de grond in.
Planvormingsfase Vlist en Bodegraven Noord
In de polders Bonrepas, Noord-Zevender, Vlist-Oostzijde en Groot-Keulevaart, een gebied van ca. 350 hectare, is bij 21 melkveehouders de planvormingsfase bijna afgerond. Ook in Meijepolder Laag (Bodegraven Noord) liggen plannen om bij 12 deelnemers op 282 ha WIS aan te leggen. Vanuit een integraal plan om de wateropgave te tackelen, natuurvriendelijke oevers te ontwikkelen en bodemdaling af te remmen.
Filmcamera’s draaiden in de polders bij De Vlist om de serie Netvlist op te nemen, in samenwerking met RTV-Krimpenerwaard. Over het hoe, wat en waarom van KlimaatSlim boeren in de polders bij Vlist en andere polders, vanuit verschillende perspectieven (boeren, provincie, gemeente, waterschappen en advsieurs).
Op 14 februari klonk eindelijk het startsein voor 11 boeren in de Meijepolder Laag in Bodegraven om aan de slag te gaan met klimaatslimme plannen voor een toekomstbestendige polder. De 2,5 miljoen euro die het Rijk (Impulsgelden) via de provincie daarvoor beschikbaar stelt, wordt besteed aan waterinfiltratiesystemen, tweeënhalve kilometer natuurvriendelijke oevers en maatregelen voor betere waterdoorstroming. Tijdens het werkbezoek van minister Christianne van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) en gedeputeerde Meindert Stolk (Landbouw) werd niet alleen geld, maar ook een compliment uitgedeeld. De bottom-up aanpak en intensieve samenwerking tussen de gebiedspartijen werd nadrukkelijk genoemd als sleutel voor succes. Zeker omdat er tegelijkertijd nog meer gebiedsprocessen lopen rondom stikstof en de Nieuwkoopse Plassen.
