De website van de provincie Utrecht bericht over de toekenning van een onderzoeksbeurs aan melkveehouder Rick de Vor uit Snelrewaard. Hij gaat onderzoek doen naar onder andere gewassen die op natte grond gedijen, grassoorten die de koeien kunnen eten terwijl zij in het water staan en vorstbestendige grassoorten. Hieronder volgt het hele bericht. Meer informatie op de website van de provincie Utrecht.

Hoe gaan boeren in landen over de hele wereld om met een dalende bodem? En wat kunnen wij van hen leren? Melkveehouder Rick de Vor uit Snelrewaard deed onderzoek naar boeren op veengrond, het afremmen van bodemdaling en mogelijke verdienmodellen. “Met ons bedrijf zitten wij aan de rand van het veenweidegebied, zo’n 8 hectare van ons land is veengrond. Daarom was ik benieuwd hoe boeren in andere landen omgaan met bodemdaling.”

“Veengrond vind je over de hele wereld,” zegt Rick de Vor (42). Met zijn vrouw Judith (38) heeft hij een melkveehouderij in het Utrechtse Snelrewaard, met 115 melkkoeien en 40 hectare grasland.
“Het is interessant om te zien hoe verschillend bodemdaling er uit kan zien. En hoe ondernemers, industrie en overheid daar in andere landen mee omgaan.“

Onderzoeksbeurs

Rick kreeg een beurs voor het internationale Nuffield-programma, betaald door de provincie Utrecht. Binnen dit programma krijgt jaarlijks een aantal jonge boeren de kans om onderzoek te doen naar innovaties in de landbouw. Stichting Nuffield selecteert hen op basis van hun onderzoeksplan en hun capaciteiten. Ze delen hun kennis en inspiratie na afloop met andere deelnemers van Nuffield, en met organisaties en studenten in de agrarische sector binnen en buiten Nederland.

Bodemdaling afremmen

Bodemdaling is een groeiend probleem in de provincie Utrecht. In het westen en noordoosten daalt de bodem door het oxideren en inklinken van de veenbodems. Dit geeft veel schade voor de landbouw, aan woningen en aan wegen. Ook komt er CO² bij vrij en dat versterkt de klimaatverandering.
De provincie Utrecht werkt samen met boeren, waterschappen, gemeenten en anderen aan oplossingen om de bodemdaling af te remmen. Daarom ondersteunt de provincie het Nuffield Scholarship, bedoeld om het innoverend vermogen van de boeren te stimuleren. Jonge agrariërs die het bodemdalingsprobleem letterlijk op hun bedrijf voelen, krijgen zo de kans om op zoek te gaan naar vernieuwende manieren om te werken in een bodemdalingsgevoelig gebied.

“In Nederland zijn we al best ver met onze kennis van bodemdaling, terwijl men er in andere landen vaak nog helemaal niet mee bezig is”, zag Rick. “Daar worden veengrondbodems gewoon afgeplagd, of boeren moeten maar verkassen. In Nederland kan dat niet zomaar, omdat wij de ruimte in ons land intensief gebruiken. Maar ook elders is vertrekken niet altijd een optie: ik sprak boeren in de Verenigde Staten die hun bedrijf niet konden verkopen omdat hun grond hierdoor weinig meer waard is.”

 Tijd en steun

De overheid springt ook zelden zo bij als in Nederland: “In Jakarta, Indonesië, zijn er grote problemen doordat de stad snel wegzakt in een veenmoeras; met allerlei belangrijke voorzieningen, de havens en de sloppenwijken. Ruim een miljoen van de 17 miljoen inwoners wordt in hun bestaan bedreigd, maar de overheid is daar niet in staat om te helpen.” Beter vergaat het de Australische boer met een groot vleesbedrijf ten oosten van Cairns, midden in een moerasgebied. “Met behulp van waterkeringen weet hij het afstromende water langer vast te houden en voedingsstoffen op te vangen. Hij krijgt hierbij steun van de plaatselijke wateroverheid. En het kost ook tijd om zoiets te bereiken.”

Natte teelten

Weer thuis probeert Rick van alles uit op zijn eigen bedrijf. “Ik ben op zoek naar gewassen die op natte grond gedijen; grassen die onze koeien zouden kunnen eten terwijl ze in het water staan. Een vorstbestendige grassoort is hier alleen nog niet ontwikkeld voor de markt. Ook wil ik aan de slag met ‘floating farms’, planten verbouwen op een teeltlaag in de sloot. Dat kan zelfs met aardappelen. Hoewel arbeidsintensief in het onderhoud, betekent dit wel dat je verzakte grond kunt blijven gebruiken.”

Ideeën delen

Zijn onderzoek brengt niet alleen Rick telkens een stap verder, maar leidt ook tot bewustwording en inspiratie bij andere boeren in het gebied. “Ik heb presentaties gegeven bij een aantal Nuffield-congressen in het buitenland, bij zuivelbedrijven en in het Veenweiden Innovatiecentrum (VIC). Daarbij spreek ik allerlei mensen over mijn ervaringen en ideeën, en hoe je die kunt toepassen. Mijn netwerk breidt zich nog steeds uit.” Zijn vrouw Judith, bestuurskundige, is intussen ook geselecteerd voor een onderzoeksbeurs van Nuffield. Zij onderzoekt hoe het contact en vertrouwen tussen boeren, burgers, overheid en politiek kan worden hersteld. “Zo werkt het Nuffield Scholarship nog lang door”, concludeert Rick.