Vernattingsmaatregelen op veen in de praktijk, hoe pakken die uit? Op 18 mei 2022 presenteerde waterschap Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden in Woerden de resultaten en bevindingen in de polders Spengen en Lange Weide. De ‘bedrijvenproef Sturen met grondwater Spengen’ is koploper in de aanleg van actieve waterinfiltratiesystemen (WIS). In de toekomstbestendige polder Lange Weide gaat het om een polderbreed waterinfiltratiesysteem met dynamisch peilbeheer.
Meerdere jaren meten, monitoren en in de boerenpraktijk ervaren wat de effecten van WIS zijn op grondwaterstand, bodemdaling, draagkracht, bodemconditie, bodemvocht, ecologie, weidevogelbeheer en biodiversiteit: het leverde inzichten én nieuwe vragen op. De ruim 90 aanwezigen uit de wereld van onderzoek en wetenschap, adviesbureaus, agrarische collectieven, waterschappen en provincies, kregen na afloop de onderzoeksrapporten mee.
Pionieren en kennis delen
“Spengen en Lange Weide zijn voorbeelden van een polderbrede aanpak van de grote opgaven waar de veenweidengebieden voor staan”, stelt Bert de Groot van het waterschap. “Het laat zien hoe agrariërs, waterschappen en overheden intensief hebben samengewerkt. Kennis delen, lef hebben, dingen durven en elkaar de ruimte geven. In Spengen en Lange Weide zijn de boeren met het waterschap deze uitdaging aangegaan. Dat is samenwerken aan een duurzame toekomst voor de veenweiden!
Inzichten en vragen
Een praktijkproef levert inzichten, maar ook vragen op. Bij de boeren, maar ook bij Jantine Hoekstra (adviseur hydrologie), Annette van Schie (projectleider veenweiden) en Harm de Jong (adviseur hydrologie en waterkwaliteit) van het waterschap. Verrassingen in het veld als het gaat om metingen van bijvoorbeeld de bodemdaling. “Door de bodemhoogte vier keer per jaar te meten zagen we dat de bodem jaarrond wel 10 centimeter kan bewegen. Dat had ik niet verwacht”, aldus Jantine Hoekstra. Maar ook de praktische kanten in het gebruik. Een goede sturing van de grondwaterstand vraagt de nodige aandacht en zorg van de boer om optimaal en efficiënt te kunnen sturen. Voor Annette van Schie alleen maar meer reden voor verdere doorontwikkeling van de systemen.
Rene Faber (gebiedscoördinator Coöperatie Rijn, Vecht en Venen) heeft twee jaar geprobeerd om specifiek de grondwaterstand te sturen voor weidevogels, als een proef binnen de bedrijvenproef. “Verwachtingen, bijvoorbeeld ten aanzien van indringingsweerstand van de toplaag, bleken anders uit te pakken. Waar zit dat in? Daar ben ik wel benieuwd naar.”
Harm de Jong is blij dat de grondwaterstanden in Lange Weide flink hoger blijven door de waterinfiltratie. “Daar doe je de proef voor. We weten dat het niet altijd overal goed werkt. In Lange Weide lijkt de bodem heel goed doorlaatbaar te zijn. Ik ben heel benieuwd wat dit doet met de bodemhoogte en dat ook nog eens in combinatie met dynamischer peilbeheer”.
Ook Douwe Jonkers, Programmamanager Veen bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), benadrukte het belang van praktijkproeven; draagvlak bij de doelgroep- de agrariërs- is voorwaarde voor structurele samenwerking in veenweidengebiedsprocessen.
Bekijk de rapporten
De rapporten van de onderzoeken zijn ook te downloaden:
Excursies voor en door boeren: polderkarren
In het samenwerkingsverband Klimaatslim Boeren op Veen lopen inmiddels nog vijf polderprocessen. Er is veel belangstelling, zowel vanuit projectleiders van gebiedsprocessen, als vanuit de boeren. Voor deze laatste groep organiseert Klimaatslim Boeren op Veen excursies; polderkarren langs 3 bedrijven die met bodemdalingremmende maatregelen aan de slag zijn.
Meer weten over de Boer aan het Roer?
