Aanleg waterinfiltratie (WIS) gestart in Stein-Zuid

Voor vakblad Boerderij is een video opgenomen op het bedrijf van Niek den Boer in Haastrecht, over de aanleg van waterinfitratiesystemen (WIS) in de polder Stein-Zuid. Eén van de maatregelen waarmee de boeren in deze polder werken aan klimaatslimme maatregelen voor de toekomst van hun bedrijf en het gebied.

Symposium Klimaatslim Boeren op Veen wérkt!

Aanleg WIS en puzzelen met perspectieven in Stein

Ondertekening Toekomstvisie Bovenkerkerpolder

Start aanleg WIS in Stein-Zuid

In Stein-Zuid start (eindelijk) de aanleg van 125 ha waterinfiltratie bij 8 grondeigenaren in deze polder. Zodra de afspraken met de draineur rond zijn, gaan in deze polder zo snel mogelijk de eerste infiltratiebuizen de grond in. Daarmee staat de Klimaatslimme polderteller inmiddels op 12!

12 Polders

Weten waar Klimaatslimme initiatieven lopen? Op klimaatslimboerenopveen.nl zie je hoe al in 12 (kleine en grote) polders grondeigenaren, waterschappen, adviseurs en andere betrokkenen kansrijke maatregelen verkennen, met perspectief voor de agrarische sector. Van Stein-Zuid bij Haastrecht waar volgens de planning de aanleg van WIS in november gaat starten, naar Aarlanderveen waar een plan klaarligt, tot de start van een verkenning in twee polders in Zoeterwoude op initiatief van de LTO Noord-afdeling Rijn- en Vlietlanden.

Praktijkproef biologisch afbreekbare WIS in Meijepolder Laag

In de Meijepolder Laag bij Bodegraven start binnenkort de eerste praktijktoepassing van nieuwe biologisch afbreekbare drains op enkele percelen. Tot op heden bestaan waterinfiltratiesystemen (WIS) om bodemdaling in veenweiden tegen te gaan, uit kunstmatig materiaal (PP of PVC). Overigens is dat ook zo in andere gebieden waar drainage wordt toegepast. Nu is er sinds kort een alternatief voor de buizen zelf in ontwikkeling: biologisch en biologisch afbreekbaar. Acacia Water en Alldrain hebben recent het initiatief genomen voor een nieuw type volledig biologisch afbreekbare drainagebuis, inclusief omhulsel. Deskundigen van provincie, waterschappen, ‘Wageningen’, etc. doen mee aan een nieuwe Community of Practice ‘Biologisch afbreekbare WIS’ met de initiatiefnemers.

Meer info bij rienk.schaafsma@kbf.nl.

Polderkarren met Polsbroek

Op vrijdag 13 oktober stonden ca 15 boeren uit Polsbroek e.o. op het erf van Arjan van Diemen in Haastrecht en op de hoogwaterboerderij in Zegveld om zich te verdiepen in de ins en outs van WIS en met name actieve WIS. Want er is interesse om iets te gaan doen. Vooral AWIS lijkt in theorie nodig i.v.m. de (relatief lage) drooglegging in Polsbroek. Maar hoe werkt het in de praktijk?

Ervaringen en metingen in de praktijk

Arjan ging vooral in op de boerenpraktijk en aanpak van een gezamenlijke uitrol van WIS. Waterschap HDSR besprak de cijfers en ervaringen in Lange Weide en polders bij de Vlist, met als oproep: heb aandacht voor meten en monitoren vanaf begin maar ook ná aanleg. Wat doet WIS met de grondwaterstanden? Want daar doen we het voor. Kijk eens op www.grondwaterstanden-klimaatslimboerenopveen.nl voor actuele grondwaterstanden in enkele Klimaatslimme polders. En check regelmatig of de pomp doet wat ‘ie moet doen. In Zegveld nam Wim Honkoop de groep mee in de ins en outs van drukdrainage, de impact op bodem en beweiding. De komende maanden worden benut om uit te zoeken wie wat precies wil én wat waar kan in Polsbroek. Want maatwerk per perceel en peilvak is noodzaak.

Slotaflevering Netvlist: realisatie van 352 ha WIS in de polders bij Vlist

Bij de start van de aanleg van waterinfiltratie bij 21 agrariërs in de polders bij Vlist, is over dit bijzondere polderproces een Netvlist-serie gemaakt. Daarin komen de verschillende invalshoeken bij een dergelijk proces in beeld en vertellen deelnemers en betrokkenen over hun ervaringen.

In deze laatste, 7e aflevering, zoomen we in op het totale proces; van idee, tot plan, uitvoering en vervolg.

Polderkarren: kijken bij bodemdalingremmende maatregelen in de praktijk

In veel veenweidepolders zijn melkveehouders aan de slag met waterinfiltratie (WIS) om de bodemdaling af te remmen. Ook worden experimenten gestart met klei in veen, greppelinfiltratie en moldrains. En op de hoogwaterboerderij van KTC Zegveld wordt onderzocht wat ‘boeren bij hoog water’ betekent voor boer, koe, bodem, biodiversiteit en meer.

Benieuwd? Ga mee polderkarren!

Voor boeren (maar ook anderen die beroepsmatig bij polderprocessen betrokken zijn), die willen zien, horen en ervaren wat bodemdalingremmende maatregelen in de praktijk betekenen, organiseren we excursies. Tussen 10.00 en 15.00 polderkarren we op één dag langs 2 locaties met als vast onderdeel de Hoogwaterboerderij in Zegveld. Dit combineren we dan met een bezoek aan een polder voor ervaringen met klei in veen, greppelinfiltratie of moldrains.

Bij minimaal 10 (en max 20) personen organiseert Klimaatslim Boeren op Veen kosteloos een dag polderkarren. Spelen er in jouw polder gebiedsplannen, is er interesse in WIS en wil je samen met anderen kennis opdoen? Wil je met een groep Polderkarren? We organiseren dat op aanvraag.

Vraag aan

Grond als motor in gebiedsproces Ronde Hoep

Vitale landbouw is een van de thema’s waarmee de agrariërs in de Ronde Hoep aan de slag zijn. Binnen dat thema heeft de ‘bouwsteengroep Vitale Landbouw’ uitgebreid onderzocht hoe agrariërs rendabel kunnen extensiveren binnen de bestaande bedrijfsopzet. Want voor behoud van omzet met minder dieren per ha, is meer land per bedrijf nodig. Echter, land aankopen/huren zorgt doorgaans niet voor een lagere kostprijs. Bovendien heeft onderzoek van PPP-Agro Advies in Zuid-Holland aangetoond dat extensiveren economisch niet aantrekkelijk is ten opzichte van intensiveren. Wat kan dan wel? 

Pacht als instrument

Boeren en provincie zagen een kans! Omdat de provincie al eerder grond had aangekocht ten behoeve van het gebiedsproces de Ronde Hoep, maar gebruik daarvan nog niet was vastgesteld, is besloten om de grond tijdelijk te verpachten aan de boeren. Vanuit de bouwsteengroep is dit aangegrepen als kans om ervaring op te doen met een andere manier van uitgeven van de grond. Die bovendien meer aansluit bij de doelstellingen van het gebied, zoals in het plan van aanpak van het gebiedsproces is vastgelegd. Dit betekende voor de provincie een grote ommekeer in het uitgeven van pachtgrond en de uitvoering daarvan. Door met elkaar in gesprek te blijven, zijn de agrariërs en de provincie tot een oplossing gekomen die uitvoerbaar is, wettelijk klopt en eerlijke kansen biedt:

  • Geen inschrijving tegen de hoogste pachtprijs (hoogste prijs werkt intensivering in de hand: betaal je veel, dan wil je ook veel van de grond halen. En het speelt boeren tegen elkaar uit);
  • Contractafspraken met het collectief die ruimte bieden om in te spelen op de lokale situatie waardoor biodiversiteit en weidevogels kunnen toenemen;
  • Een vaste pachtprijs met enkele aanvullende voorwaarden, zoals de mogelijkheid om als boer zelf een beheerpakket af te sluiten met het agrarisch collectief, passend bij het perceel;
  • Verdeling van grond volgens een puntensysteem. De ongeveer 30 ha beschikbare grond is verdeeld is 3 clusters. Elk cluster wordt aan een andere boer gegund op basis van een puntensysteem. Belangrijk onderdeel van dit puntensysteem is de mate van extensivering, het leveren aan een duurzame melkstroom en de afstand van de boerderij tot de percelen;
  • Boerenbedrijven in de Ronde Hoep kunnen binnen het pachtsysteem wel groeien, maar de groei in aantal dieren moet dan evenredig zijn aan de groei in grond.

Bruikbaar concept voor andere polders

Inmiddels zijn in februari 2023 de gronden vergund en loopt het zoals afgesproken. De onderbouwing van de pachtprijs, de voorwaarden en de procedure zoals die nu heeft plaatsgevonden, worden uiteraard nog geëvalueerd. Om te leren en mogelijke verbeterpunten te benoemen, voor toekomstige soortgelijke uitgiften van gronden. In de Ronde Hoep zelf, maar ook als leerzaam traject voor andere polders waar mogelijkheden liggen met grond.