Video: ervaringen in de polder Kortrijk en Portengen

Waterinfiltratie (WIS) is een van de maatregelen om bodemdaling te remmen. Het vraagt om goede samenwerking tussen o.a. de agrariërs en het waterschap.

Vanaf de start tot aan de aanleg en de monitoring; het is een leer en ontwikkeltraject waar je elkaar bij nodig hebt.
Bekijk hier de ervaringen in de polder Kortrijk en Portengen.

Groen licht voor Meijepolder Laag

Tijdens het werkbezoek van minister Christianne van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) en gedeputeerde Meindert Stolk (Landbouw) werd niet alleen geld, maar ook een compliment uitgedeeld. De bottom-up aanpak en intensieve samenwerking tussen de gebiedspartijen werd nadrukkelijk genoemd als sleutel voor succes.

De grondeigenaren en agrarische natuurvereniging de Parmey zijn de trekkers van dit polderproces. Hun initiatief en ambitie worden nu, in nauwe samenwerking met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, gemeente Bodegraven-Reeuwijk en de provincie Zuid-Holland, vertaald naar concrete acties: met elkaar werk maken van verschillende klimaatslimme maatregelen voor de toekomst van de polder met een blijvende rol voor de landbouw.

Lees meer: Startsein voor toekomstbestendige Meijepolder Laag

De Boer aan het Roer van start

Met alles wat er van agrariërs wordt gevraagd op het gebied van bodemdaling, biodiversiteit, waterkwaliteit en emissies, is het steeds belangrijker om je eigen toekomstplan in beeld te hebben. Waar liggen kansen en wie of wat is ervoor nodig om daarmee aan de slag te gaan? De startbijeenkomst in Wilnis was een eerste échte ontmoeting tussen alle betrokkenen, na de verkennende keukentafelgesprekken met melkveehouders in Spengen en Bovenkerkerpolder, eind vorig jaar.

Deze avond, onder leiding van Bert de Groot (heemraad van HDSR en voorzitter van de stuurgroep Klimaatslim Boeren op Veen) was bedoeld om  kennis te maken, het hoe en wat van De Boer aan het Roer toe te lichten en te proeven aan de aanpak om tot een concreet toekomstbeeld te komen. Daarvoor schetste Bram Bos, (senior-onderzoeker systeeminnovaties bij Wageningen Livestock Research) vanuit een eerder doorlopen ontwerpproces de processtappen en deelde hij inzichten en ervaringen. De Boer aan het Roer gaat om maatwerk per polder en een zorgvuldige aanpak. Met de deelnemers wordt daar een vervolgafspraak voor gepland.

Meer weten over de Boer aan het Roer?

Neem contact op met projectleider Caroline van de Veerdonk via Caroline.van.de.Veerdonk@hdsr.nl

Bram Bos, senior-onderzoeker systeem- innovaties bij Wageningen Livestock Research

Carbon Credits- pilot

Wij.land is de Nederlandse tak van de wereldwijd opererende coöperatie Commonland en focust zich met haar activiteiten en boerennetwerk op het westelijke veenweidegebied. Eind vorig jaar is Wij.land gestart met de pilot Rabo Carbon Bank i.s.m. 10 boeren in het westelijk veenweidengebied en de Rabo Carbon bank. De intentie van de pilot is een model te vinden voor een duurzaam verdienvermogen voor de boer in het veenweidengebied. Begin maart vond kennisuitwisseling plaats over dit initiatief.

Het interessante aan dit initiatief is dat de vergoeding voor boeren is gebaseerd op een keuzemenu van 8 maatregelen om CO2 vast te leggen op veen. Het verhogen van de grondwaterstand met waterinfiltratiesystemen is er één van. Andere opties zijn o.a. kruidenrijkgrasland, niet scheuren van grasland, geen kunstmest. Lastige puzzel is de onderbouwing van de hoeveelheid vastgelegde CO2: welk wetenschappelijk gevalideerd model doet recht aan de bedrijfspraktijk en kost geen vermogen aan monitoring? Ook de vergoeding is nog niet hoog genoeg om echt als verdienmodel te gaan fungeren. Maar juist de integrale, kringloopinsteek van Wij.land maakt het een interessante pilot die aansluit op maatschappelijke ontwikkelingen. Wij.land en Klimaatslim Boeren op Veen zullen elkaar vaker opzoeken.

Meer info via Wij.land.

Onderzoek naar effecten van WIS op biodiversiteit

Wat zijn de effecten van bodemdalingremmende maatregelen, vooral waterinfiltratiesystemen (WIS), op de biodiversiteit? Daar doet Universiteit Utrecht onderzoek naar. Annick van der Laan (assistent in opleiding en onderzoeker in het project) legt uit: “Eerst proberen we te begrijpen hoe de situatie op een perceel verandert met de verschillende maatregelen. Blijft bijvoorbeeld  de nutriëntenbeschikbaarheid voor planten hetzelfde? Hoe verandert de grondwaterstand t.o.v. het maaiveld door het jaar heen bij diverse maatregelen? Wanneer we dit goed in beeld hebben kunnen we vervolgens de eventuele veranderingen in biodiversiteit die we zien beter begrijpen en hopelijk uiteindelijk ook voorspellen.” 

Het onderzoek bestaat hoofdzakelijk uit een veldstudie en een experiment in de botanische tuinen van de universiteit Utrecht. In het experiment in de botanische tuinen (afbeelding 1) worden 100 veenkernen van 80cm hoog en 20cm diameter blootgesteld aan verschillende waterstanden, waterkwaliteiten en nutriënten toevoegingen. Vervolgens wordt het effect op de nutriëntenbeschikbaarheid en op de vegetatie gemeten. In mei 2022 zullen de veenkernen helemaal uit elkaar gehaald worden en wordt de bodem ook bestudeerd.

De veldstudie bestaat uit het monitoren van de biodiversiteit op 46 percelen verspreid over 6 polders in het westelijk veenweidegebied. Deze percelen verschillen van elkaar in grondwaterstand en vaak ook agrarisch beheer. Er wordt in het veld van alles gemeten: zo wordt de vegetatiesamenstelling gemonitord, worden er metingen gedaan aan vliegende en kruipende insecten en worden regenwormen geteld en op soort gebracht. Ook zullen er komend seizoen dag- en nachtvlinders en libellen gemonitord worden. De veldstudie is begonnen in mei 2021 en loopt nog tot februari 2023.

De eerste resultaten kunnen komend najaar (2022) verwacht worden en zullen t.z.t. ook via Klimaatslim Boeren op Veen gedeeld worden.

 

de proefopzet in de botanische tuinen van de Universiteit Utrecht. De ballen gaan de algengroei tegen en door middel van de spuiten kunnen de onderzoekers poriewater monsters

De proefopzet in de botanische tuinen van de Universiteit Utrecht. De ballen gaan de algengroei tegen en door middel van de spuiten kunnen de onderzoekers poriewater monsters

Meer biodiversiteit en schoner water in de polders

Veel boeren in klimaatslimme polders beperken zich niet tot alleen WIS maar kijken naar meer maatregelen om bij te dragen meer biodiversiteit.

In Polder De Ronde Hoep worden maatregelen voorbereid om de waterpeil en kwaliteit in het vogelreservaat te gaan verbeteren. In de zomer staat het waterpeil in het weidevogelreservaat lager dan in de omliggende landbouwgronden. Dat is niet goed voor de waterkwaliteit en biodiversiteit en ook de bodemdaling. Daarom zal in de zomer het slootwaterpeil van landbouwgronden gekoppeld worden aan de peilen in het reservaatsgebied. In het midden van de polder ligt een groot natuurgebied van 160 ha van Landschaps Noord-Holland. In deze polder is gestart met Aanvalsplan Grutto. Verschillende boeren gaan zich extra inspannen voor weidevogelvriendelijk beheer of breiden de bestaande maatregelen uit. Bij de Polder in de Vlist lopen pilots met drukdrainage en weidevogelbeheer.

Ook in de polder Lange Weide bij Driebruggen (waar de aanleg van waterinfiltratie één van de eerste polderbrede projecten was)  wordt hard gewerkt aan verbetering van de biodiversiteit en waterkwaliteit, o.a. door de aanleg van een aantal kilometers natuurvriendelijke vooroevers. Hierdoor zijn de kopse kanten van de weilanden duurzaam beschermd tegen verdere afkalving . In deze vooroevers is de stroomsnelheid van het slootwater verlaagd, waardoor er meer verschillende soorten planten kunnen ontwikkelen. Ook zijn er waterplanten uitgezet om dit proces te versnellen.

Ook in Meijpolder Laag zullen natuurvriendelijke oevers worden aangelegd.

Inbreng Klimaatslim Boeren tijdens webinar KIWA richtlijn

Tijdens het ‘NKB webinar Implementatie KIWA richtlijn’ op 7 februari werd de toegevoegde waarde van de schakel- en netwerkrol van Klimaatslim Boeren weer duidelijk. Vanuit de praktijk en samen met boeren ervaren wat werkt. En deze inzichten en kennis delen en gebruiken voor steeds meer praktijkrijpe, haalbare en duurzame maatregelen!

Bodemdaling en bodemdaling-remmende maatregelen centraal bij webinar ’Twee jaar NOBV; waar staan we?

Kennis BBQ smaakt naar meer

Klimaatslimme programma’s en netwerken