Voor vakblad Boerderij is een video opgenomen op het bedrijf van Niek den Boer in Haastrecht, over de aanleg van waterinfitratiesystemen (WIS) in de polder Stein-Zuid. Eén van de maatregelen waarmee de boeren in deze polder werken aan klimaatslimme maatregelen voor de toekomst van hun bedrijf en het gebied.
Op maandag 29 januari 2024 van 10.00-11.30 uur organiseert het NOBV een webinar over SOMERS 2.0, de rekenregels en het dashboard dat het mogelijk maakt voor veenbodems en moerige bodems in de kustvlakte de CO2-uitstoot te bepalen onder verschillende omstandigheden, bij verschillend (water)beheer. Benieuwd wat dat betekent en oplevert? Meld je aan voor het webinar dat ingaat op de nieuwe mogelijkheden die SOMERS 2.0 biedt, op de rekenregels en het dashboard. En stel je vraag aan de experts.
In Stein-Zuid start (eindelijk) de aanleg van 125 ha waterinfiltratie bij 8 grondeigenaren in deze polder. Zodra de afspraken met de draineur rond zijn, gaan in deze polder zo snel mogelijk de eerste infiltratiebuizen de grond in. Daarmee staat de Klimaatslimme polderteller inmiddels op 12!
Weten waar Klimaatslimme initiatieven lopen? Op klimaatslimboerenopveen.nl zie je hoe al in 12 (kleine en grote) polders grondeigenaren, waterschappen, adviseurs en andere betrokkenen kansrijke maatregelen verkennen, met perspectief voor de agrarische sector. Van Stein-Zuid bij Haastrecht waar volgens de planning de aanleg van WIS in november gaat starten, naar Aarlanderveen waar een plan klaarligt, tot de start van een verkenning in twee polders in Zoeterwoude op initiatief van de LTO Noord-afdeling Rijn- en Vlietlanden.
In de Meijepolder Laag bij Bodegraven start binnenkort de eerste praktijktoepassing van nieuwe biologisch afbreekbare drains op enkele percelen. Tot op heden bestaan waterinfiltratiesystemen (WIS) om bodemdaling in veenweiden tegen te gaan, uit kunstmatig materiaal (PP of PVC). Overigens is dat ook zo in andere gebieden waar drainage wordt toegepast. Nu is er sinds kort een alternatief voor de buizen zelf in ontwikkeling: biologisch en biologisch afbreekbaar. Acacia Water en Alldrain hebben recent het initiatief genomen voor een nieuw type volledig biologisch afbreekbare drainagebuis, inclusief omhulsel. Deskundigen van provincie, waterschappen, ‘Wageningen’, etc. doen mee aan een nieuwe Community of Practice ‘Biologisch afbreekbare WIS’ met de initiatiefnemers.
Meer info bij rienk.schaafsma@kbf.nl.
Op vrijdag 13 oktober stonden ca 15 boeren uit Polsbroek e.o. op het erf van Arjan van Diemen in Haastrecht en op de hoogwaterboerderij in Zegveld om zich te verdiepen in de ins en outs van WIS en met name actieve WIS. Want er is interesse om iets te gaan doen. Vooral AWIS lijkt in theorie nodig i.v.m. de (relatief lage) drooglegging in Polsbroek. Maar hoe werkt het in de praktijk?
Arjan ging vooral in op de boerenpraktijk en aanpak van een gezamenlijke uitrol van WIS. Waterschap HDSR besprak de cijfers en ervaringen in Lange Weide en polders bij de Vlist, met als oproep: heb aandacht voor meten en monitoren vanaf begin maar ook ná aanleg. Wat doet WIS met de grondwaterstanden? Want daar doen we het voor. Kijk eens op www.grondwaterstanden-klimaatslimboerenopveen.nl voor actuele grondwaterstanden in enkele Klimaatslimme polders. En check regelmatig of de pomp doet wat ‘ie moet doen. In Zegveld nam Wim Honkoop de groep mee in de ins en outs van drukdrainage, de impact op bodem en beweiding. De komende maanden worden benut om uit te zoeken wie wat precies wil én wat waar kan in Polsbroek. Want maatwerk per perceel en peilvak is noodzaak.
Welke impact heeft een hogere grondwaterstand op o.a. de wormen in het veen?
Maatregelen zoals waterinfiltratie systemen (WIS) worden op steeds grotere schaal uitgerold om de bodemdaling te remmen. Naast de vraag wat dit doet met de bodemdaling, broeikasgassen en grasopbrengst, wordt het effect van WIS op de biodiversiteit in de bodem onderzocht door Annick van der Laan van de Universiteit Utrecht.
Het onderzoek van Annick bestaat uit 2 delen: (1) een groot experiment met veenkernen die worden blootgesteld aan verschillende waterstanden en bemestingsgiften, en (2) een veldstudie in diverse polders in het westelijk veenweidegebied. Er is gekeken naar vegetatie op het perceel en langs de oever. Verder zijn er kruipende insecten gemonitord met potvallen (foto 1) en vliegende insecten met plakvallen (foto 2). Samen met regenwormen, die ook gemonitord zijn, geeft dit informatie over de voedselbeschikbaarheid voor weidevogels. Daarnaast vond op verschillende momenten monitoring van vlinders, libellen en nachtvlinders plaats. Boeren hielden een logboek van werkzaamheden bij. Binnenkort start Annick met de analyse van data van de veldstudie. Komend voorjaar hoopt ze resultaten te kunnen delen. Annick vertelt: “Dit veenkernenexperiment geeft ons meer inzicht in hoe de bodem reageert op systemen zoals WIS en de beoogde grondwaterstand. Dat is heel nuttig om bijvoorbeeld beter te begrijpen welk bodemleven met name gevoelig is voor veranderingen in de grondwaterstand. Natuurlijk boots je de veldsituatie in zo’n experiment nooit perfect na, maar dankzij dit experiment kun je wel beter bepalen wat belangrijk is om in het veld te (blijven) monitoren.”
Foto 1: Een voorbeeld van een potval. Potvallen hebben 1 week in het veld gestaan.
Foto 2: Een plakval in het veld. Plakvallen zijn tegelijk geplaatst met de potvallen en werden na 48h in het veld weer opgehaald. Daarna werden alle insecten op de plakvallen geteld en in verschillende grootteklassen onderverdeeld.
Bij de start van de aanleg van waterinfiltratie bij 21 agrariërs in de polders bij Vlist, is over dit bijzondere polderproces een Netvlist-serie gemaakt. Daarin komen de verschillende invalshoeken bij een dergelijk proces in beeld en vertellen deelnemers en betrokkenen over hun ervaringen.
In deze laatste, 7e aflevering, zoomen we in op het totale proces; van idee, tot plan, uitvoering en vervolg.
