Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft voor de veengebieden met een regionale modelberekening het effect onderzocht van verhoging van oppervlaktewaterpeilen en/of de aanleg van waterinfiltratiesystemen op de grondwaterstanden.
Voor dit advies zijn er door het Rli tien casusstudies verricht naar uitvoeringsproblemen binnen het domein van de fysieke leefomgeving. Op basis daarvan hebben ze vijf belemmerende factoren geïdentificeerd, die – vaak tegelijkertijd – de uitvoering van beleid bemoeilijken en vertragen.
Lees de uitgebreide samenvatting of download het volledige advies ‘De uitvoering aan zet’ via: www.rli.nl
Twee jaar meten wat een verhoogd slootwaterpeil en drukdrainage betekent voor bodemdaling, smaakt naar meer. Er is duidelijk effect te zien en er zijn plannen voor uitbreiding van de pilot.
Lees meer: Metingen bij pilot drukdrainage geven boeren hoop
Lees het artikel in het AD: Regendruppels in de strijd tegen stikstof.
Het Groene Hart Event op 23 september in Kamerik had dit jaar als subtitel ‘waar het schittert en schuurt’. Een vraag die ook actueel is als het gaat om start en uitvoering van bodemdalingremmende maatregelen/CO₂ reductie én biodiversiteit in het veenweidegebied. Marieke Leentvaar, coördinator KsBoV vertelde in een van de deelsessies over de ervaringen in 10 klimaatslimme polders en wat er komt kijken bij de grootschalige aanleg van waterinfiltratiesystemen.
Deelnemers in de deelsessie van het Groene Hart Event 23 september jl. bij de Boerinn waren zeer geïnteresseerd in de praktijkervaringen van Klimaatslim Boeren op Veen. De complexiteit van het organiseren van een polderproces om tot uitvoering te komen, wordt vaak onderschat of is niet bekend. Hoe beter voorbereid, hoe soepeler het proces. In een korte sessie vertelde Marieke Leentvaar bestuurders en ambtenaren van gemeenten, waterschappen, provincie en andere geïnteresseerden over ervaringen bij 10 polders in verschillende fasen van polderinitiatieven voor bodemdalingremmende maatregelen.
In de deelsessie ook aandacht voor wat we al wel bekend is en waar het nog zoeken is naar een optimale balans. Balans tussen bodemdaling- (verschillende)broeikasgassen -peilbeheer -grasopbrengst en weidegang. Om maar wat te noemen. Eén van de sleutels voor succesvolle polderprocessen is de menselijke maat; op polderniveau ken je elkaar.
De sessie leverende veel oprechte vragen op.
De afgelopen tijd hebben we Klimaatslim Boeren op het Veen een paar keer op het podium gezet. Met als doel onze ervaringen te delen voor het samen werken aan perspectief voor boeren in de polder.
Wat betekent natuurinclusief boeren op veen voor je verdienmodel? Kom op 26 september naar een excursie op de Hoogwaterboerderij in Zegveld. Je hoort meer over de verschillende mogelijkheden en financiële gevolgen van duurzame keuzes op veen.
Op 6 oktober 2022 bezoekt het jaarlijkse Nationaal Congres Bodemdaling de Floriade in Almere! Ook dit jaar wordt het weer een boordevolle en informatieve editie met de laatste stand van zaken op het gebied van bodemdaling.
Tijdens het werkbezoek van minister Christianne van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) en gedeputeerde Meindert Stolk (Landbouw) werd niet alleen geld, maar ook een compliment uitgedeeld. De bottom-up aanpak en intensieve samenwerking tussen de gebiedspartijen werd nadrukkelijk genoemd als sleutel voor succes.
De grondeigenaren en agrarische natuurvereniging de Parmey zijn de trekkers van dit polderproces. Hun initiatief en ambitie worden nu, in nauwe samenwerking met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, gemeente Bodegraven-Reeuwijk en de provincie Zuid-Holland, vertaald naar concrete acties: met elkaar werk maken van verschillende klimaatslimme maatregelen voor de toekomst van de polder met een blijvende rol voor de landbouw.
Lees meer: Startsein voor toekomstbestendige Meijepolder Laag
De Nederlandse bodem daalt op veel plaatsen, onder meer in grote delen van West- en Noord Nederland. Al honderden jaren strijden Nederlanders tegen het water, maar werken we ook samen met het water in onze polders. De impact van de keuzes die daarbij zijn gemaakt, in combinatie met klimaataspecten, vragen nu op landelijk en stedelijk gebied om een nieuwe aanpak.
Internationaal worden Nederlanders gezien als toonaangevend wanneer het om water- en bodemmanagement in Delta’s gaat. Deze tijd en onze eigen naam ‘Nederland’, (wat laagland betekent) dwingt ons tot actie, om deze sluipende ontwikkeling ook op en in eigen bodem het hoofd te bieden.
Het Platform Slappe Bodem pleit al jaren voor een nationaal programma bodemdaling en heeft hiervoor met veel partners uit het netwerk voor de zomer een pleidooi gestuurd naar de informateur. Veel partijen werken al jaren hard aan oplossingen. Eens per jaar komen we samen om elkaar te ontmoeten en de status van actief beleid en handelingsperspectieven op het gebied van bodemdaling te beschouwen.
Dit jaar treffen we elkaar op donderdag 18 november in het noorden van ons land; het Nationaal Congres Bodemdaling vindt in Leeuwarden plaats, bij Van der Valk Leeuwarden. Na een aantal jaren in het westen van Nederland vertoefd te hebben, strijken we op 18 november neer in het noorden van Nederland om onder leiding van Helga van Leur, klimaatdeskundige en dagvoorzitter, de huidige stand van zaken te beschouwen. Ook online kunt u weer actief met ons meedoen aan het programma.
Na het plenaire gedeelte, waarin sprekers en deskundigen, vanuit klimaat, water- en bodemdalingsopgave reflecteren op onze Nationale opgave, bezoeken we regionaal in Friesland een aantal hotspots waar actief aan oplossingen gewerkt wordt, waaronder een meetlocatie van het NOBV. In samenwerking met Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling zorgen we in de subsessies voor een update van de laatste feiten en ontwikkelingen op het gebied van bodemdaling; MKBA’s, onderwijsprogrammering, (inter-)actieve spellen en informatie over de laatste manieren van meten komen hier onder andere aan de orde.
Het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (i.o.) zal op deze dag laten zien hoe het gaat bijdragen aan het zichtbaar maken van de oorzaken en gevolgen van bodemdaling en de oplossingsrichtingen.
Tijdens de pauzes en na afloop van de sessies kunt u op de kennismarkt de laatste marktontwikkelingen op het gebied van bodemdaling ontdekken.
Het belooft weer een energieke dag te worden die we volgens de geldende coronamaatregelen zullen neerzetten. Vooralsnog gaan we ervanuit dat u zowel live als online aanwezig kunt zijn, aanmelden kan via de aanmeldknop hieronder. Geeft u daarbij aan of u fysiek in Leeuwarden aanwezig wilt zijn óf online deelneemt.
We hebben een maximaal aantal plaatsen beschikbaar in Leeuwarden, op volgorde van aanmelding worden mensen ingedeeld. U ontvangt in november van ons de bevestiging van deelname met praktische informatie.
Deelname is gratis.
De afgelopen periode hebben we al mooie onderwerpen en sessies voorgedragen gekregen vanuit het netwerk. Mocht u een bodemdalingsbijdrage hebben die we niet mogen missen op 18 november; neem dan contact op met Rienske Zegwaard via 06 26871962 of stuur een mail naar: info@slappebodem.nl
Wanneer u met een stand uw laatste innovaties en ontwikkelingen op het gebied van bodemdaling tentoon wilt stellen, kunt u contact met ons opnemen met Simone Abel via 06 10434758 of stuur een mail naar: info@slappebodem.nl. Voor de deelname aan de kennismarkt vragen wij een vergoeding van 1.500 euro exclusief btw, waarmee we het Nationaal Congres Bodemdaling toegankelijk kunnen maken voor alle deelnemers. Alle deelnemers zullen tijdens aanvang, lunch, eindborrel aanwezig zijn op de kennismarkt.
9:45 – 10:25 Registratie, inloop, bezoek kennismarkt
10:30 – 12:00 Plenair programma o.l.v. Helga van Leur
12:00 – 13:00 Netwerklunch en kennismarkt
13:00 – 15:00 Subsessies online en fysiek
15:00 – 15:30 Pauze, bezoek kennismarkt
15:30 – 17:30 Subsessies online en fysiek
17:30 – 18:30 Afsluitende borrel op kennismarkt
Aanmelden kan via deze link.
Op de website van KNW verscheen een verslag van een onderzoek van de Raboud Universiteit en Wageningen Environmental Research (WENR) in het kader van het Friese Veenweideprogramma. Lees het hele artikel via deze link.
Tussen 2017 en 2021 onderzochten de wetenschappers de effecten van onderwaterdrainage op de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Ook keken ze naar de gevolgen voor de waterhuishouding en de gewasgroei. “Dat hebben we gedaan door middel van empirisch onderzoek bij vijf boerderijen in Friesland”, vertelt Christian Fritz, veenonderzoeker/ fysisch geograaf van de Radboud Universiteit en coauteur van de rapportage over de broeikasgasuitstoot van Friese veenbodems. “Het is bij mijn weten voor het eerst dat de effecten van onderwaterdrainage op deze schaal zijn onderzocht.”
Beleidsmakers gaan er regelmatig vanuit dat onderwaterdrainage kan bijdragen aan een substantiële vermindering van de CO2-uitstoot. In het rapport ‘Dalende bodems, stijgende kosten’ van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) staat bijvoorbeeld dat onderwaterdrainage, als onderdeel van een breder pakket, een reductie van 25 procent ten opzichte van de huidige situatie haalbaar maakt. Bij aanvang van het onderzoek ging Fritz’ onderzoeksgroep er ook vanuit dat een doelgericht peilbeheer de jaargemiddelde grondwaterstand zou kunnen verhogen en de emissies zouden laten dalen. “Ook dachten we dat er minder CO2 vrij zou komen door een peilverhoging in de zomer en vervolgens de vernatting van ondiepe veenlagen.”
Die aannames kloppen dus niet. Of althans, ze werden niet bevestigd door dit onderzoek in Friesland. “We zien dat het niet werkt om de CO2-uitstoot substantieel te verminderen. We zagen trouwens ook dat de kleidikte weinig invloed had. Beide bevindingen lijken overigens in lijn met andere internationale onderzoeken. In Duitsland zijn twee percelen bijvoorbeeld vier jaar onderzocht en daar zagen ze bij een perceel een lichte daling en bij de andere een verhoging van de CO2-emissie van 20 ton CO2 per hectare.”
