Nationaal Congres Bodemdaling 2021 op 18 november
Nationaal Congres Bodemdaling 2021: Een goed klimaat voor de aanpak van bodemdaling
De Nederlandse bodem daalt op veel plaatsen, onder meer in grote delen van West- en Noord Nederland. Al honderden jaren strijden Nederlanders tegen het water, maar werken we ook samen met het water in onze polders. De impact van de keuzes die daarbij zijn gemaakt, in combinatie met klimaataspecten, vragen nu op landelijk en stedelijk gebied om een nieuwe aanpak.
Internationaal worden Nederlanders gezien als toonaangevend wanneer het om water- en bodemmanagement in Delta’s gaat. Deze tijd en onze eigen naam ‘Nederland’, (wat laagland betekent) dwingt ons tot actie, om deze sluipende ontwikkeling ook op en in eigen bodem het hoofd te bieden.
Het Platform Slappe Bodem pleit al jaren voor een nationaal programma bodemdaling en heeft hiervoor met veel partners uit het netwerk voor de zomer een pleidooi gestuurd naar de informateur. Veel partijen werken al jaren hard aan oplossingen. Eens per jaar komen we samen om elkaar te ontmoeten en de status van actief beleid en handelingsperspectieven op het gebied van bodemdaling te beschouwen.
Dit jaar treffen we elkaar op donderdag 18 november in het noorden van ons land; het Nationaal Congres Bodemdaling vindt in Leeuwarden plaats, bij Van der Valk Leeuwarden. Na een aantal jaren in het westen van Nederland vertoefd te hebben, strijken we op 18 november neer in het noorden van Nederland om onder leiding van Helga van Leur, klimaatdeskundige en dagvoorzitter, de huidige stand van zaken te beschouwen. Ook online kunt u weer actief met ons meedoen aan het programma.
Programma en excursies
Na het plenaire gedeelte, waarin sprekers en deskundigen, vanuit klimaat, water- en bodemdalingsopgave reflecteren op onze Nationale opgave, bezoeken we regionaal in Friesland een aantal hotspots waar actief aan oplossingen gewerkt wordt, waaronder een meetlocatie van het NOBV. In samenwerking met Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling zorgen we in de subsessies voor een update van de laatste feiten en ontwikkelingen op het gebied van bodemdaling; MKBA’s, onderwijsprogrammering, (inter-)actieve spellen en informatie over de laatste manieren van meten komen hier onder andere aan de orde.
Het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (i.o.) zal op deze dag laten zien hoe het gaat bijdragen aan het zichtbaar maken van de oorzaken en gevolgen van bodemdaling en de oplossingsrichtingen.
Tijdens de pauzes en na afloop van de sessies kunt u op de kennismarkt de laatste marktontwikkelingen op het gebied van bodemdaling ontdekken.
Aanmelden congres
Het belooft weer een energieke dag te worden die we volgens de geldende coronamaatregelen zullen neerzetten. Vooralsnog gaan we ervanuit dat u zowel live als online aanwezig kunt zijn, aanmelden kan via de aanmeldknop hieronder. Geeft u daarbij aan of u fysiek in Leeuwarden aanwezig wilt zijn óf online deelneemt.
We hebben een maximaal aantal plaatsen beschikbaar in Leeuwarden, op volgorde van aanmelding worden mensen ingedeeld. U ontvangt in november van ons de bevestiging van deelname met praktische informatie.
Deelname is gratis.
Bijdragen aan congres
De afgelopen periode hebben we al mooie onderwerpen en sessies voorgedragen gekregen vanuit het netwerk. Mocht u een bodemdalingsbijdrage hebben die we niet mogen missen op 18 november; neem dan contact op met Rienske Zegwaard via 06 26871962 of stuur een mail naar: info@slappebodem.nl
Aanmelden kennismarkt
Wanneer u met een stand uw laatste innovaties en ontwikkelingen op het gebied van bodemdaling tentoon wilt stellen, kunt u contact met ons opnemen met Simone Abel via 06 10434758 of stuur een mail naar: info@slappebodem.nl. Voor de deelname aan de kennismarkt vragen wij een vergoeding van 1.500 euro exclusief btw, waarmee we het Nationaal Congres Bodemdaling toegankelijk kunnen maken voor alle deelnemers. Alle deelnemers zullen tijdens aanvang, lunch, eindborrel aanwezig zijn op de kennismarkt.
Programma
9:45 – 10:25 Registratie, inloop, bezoek kennismarkt
10:30 – 12:00 Plenair programma o.l.v. Helga van Leur
12:00 – 13:00 Netwerklunch en kennismarkt
13:00 – 15:00 Subsessies online en fysiek
15:00 – 15:30 Pauze, bezoek kennismarkt
15:30 – 17:30 Subsessies online en fysiek
17:30 – 18:30 Afsluitende borrel op kennismarkt
Aanmelden kan via deze link.
H2O actueel: CO2-uitstoot niet omlaag door onderwaterdrainage
Op de website van KNW verscheen een verslag van een onderzoek van de Raboud Universiteit en Wageningen Environmental Research (WENR) in het kader van het Friese Veenweideprogramma. Lees het hele artikel via deze link.
Tussen 2017 en 2021 onderzochten de wetenschappers de effecten van onderwaterdrainage op de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Ook keken ze naar de gevolgen voor de waterhuishouding en de gewasgroei. “Dat hebben we gedaan door middel van empirisch onderzoek bij vijf boerderijen in Friesland”, vertelt Christian Fritz, veenonderzoeker/ fysisch geograaf van de Radboud Universiteit en coauteur van de rapportage over de broeikasgasuitstoot van Friese veenbodems. “Het is bij mijn weten voor het eerst dat de effecten van onderwaterdrainage op deze schaal zijn onderzocht.”
Beleidsmakers gaan er regelmatig vanuit dat onderwaterdrainage kan bijdragen aan een substantiële vermindering van de CO2-uitstoot. In het rapport ‘Dalende bodems, stijgende kosten’ van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) staat bijvoorbeeld dat onderwaterdrainage, als onderdeel van een breder pakket, een reductie van 25 procent ten opzichte van de huidige situatie haalbaar maakt. Bij aanvang van het onderzoek ging Fritz’ onderzoeksgroep er ook vanuit dat een doelgericht peilbeheer de jaargemiddelde grondwaterstand zou kunnen verhogen en de emissies zouden laten dalen. “Ook dachten we dat er minder CO2 vrij zou komen door een peilverhoging in de zomer en vervolgens de vernatting van ondiepe veenlagen.”
Die aannames kloppen dus niet. Of althans, ze werden niet bevestigd door dit onderzoek in Friesland. “We zien dat het niet werkt om de CO2-uitstoot substantieel te verminderen. We zagen trouwens ook dat de kleidikte weinig invloed had. Beide bevindingen lijken overigens in lijn met andere internationale onderzoeken. In Duitsland zijn twee percelen bijvoorbeeld vier jaar onderzocht en daar zagen ze bij een perceel een lichte daling en bij de andere een verhoging van de CO2-emissie van 20 ton CO2 per hectare.”
Twee initiatieven in provincie Zuid Holland om CO2-uitstoot en bodemdaling te verminderen
Op 16 september verschenen op de website van de provincie Zuid-Holland twee berichten over CO2-uitstoot en bodemdaling remmende maatregelen.
- Boeren Alblasserwaard dienen plan in om CO2-uitstoot en bodemdaling te beperken
- Na ongeveer 2 jaar geëxperimenteerd te hebben op 2 proeflocaties in de Alblasserwaard zetten de betrokken boeren nu de volgende stap voor minder bodemdaling en CO2-uitstoot. Samen met de Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland dienen zij hun plan in bij de Stichting Nationale Koolstofmarkt om hun verminderde CO2-uitstoot te gaan verkopen via carbon credits aan bedrijven die hun uitstoot willen compenseren. Hiervoor is een Valuta voor Veen project opgezet met de methode Pompgestuurde waterinfiltratie. Lees het hele artikel via deze link.
- Samen aan de slag voor vitale veenweiden in Zuid-Holland
- De provincie Zuid-Holland gaat samen met waterschappen, gemeenten en landbouw- en natuurorganisaties een plan uitwerken voor veenweidegebieden. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de CO2-uitstoot uit veen in 2030 aanzienlijk verminderd moet worden. De uiteindelijke ambitie is dat er in 2050 vitale veenweidegebieden zijn, met een toekomstbestendige landbouw, minder uitstoot van broeikasgassen en stikstof en een hogere biodiversiteit en waterkwaliteit. De samenwerkende partners hebben de eerste uitgangspunten en doelstellingen van de Veenweidestrategie vastgelegd in een startnotitie. Lees het hele artikel via deze link.
Bodemdaling remmen met de molmethode
Agrariër Joost Samsom uit Wilnis bedacht een slimme oplossing om de bodemdaling in het veenweidegebied te remmen. Via een nieuwe techniek, subirrigatie, brengt hij gangen in de grond die zorgen voor ondergrondse irrigatie, zonder gebruik van drainslangen.
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, waterschap Amstel Gooi en Vecht (Waternet) en Wij.land ondersteunen de pilot. Ze dragen bij in de monitoring van de grondwaterstand en financiering van de verdere ontwikkeling.
Innovatieve techniek
Samsom wilde een systeem bedenken zonder het gebruik van drainslangen in de grond. Zo kwam hij op het idee van subirrigatie met molgangen. Bij de aanleg van een ‘gewoon’ waterinfiltratiesysteem, liggen er pvc buizen of biodrains in de grond om water te kunnen infiltreren in het perceel. Bij deze pilot legt de boer geen pvc buizen in de grond, maar maakt de draineermachine als een mol ondergrondse gangen. Die staan ook in verbinding met de sloot, zodat het water er in en uit kan stromen. Alleen op het laatste stukje bij de sloot ligt nog een pvc buis, om te voorkomen dat de koeien de oever vertrappen en de gangen dicht slibben. De machine heeft hij zelf ontwikkeld. In twee filmpjes is te zien hoe de gangen worden aangelegd en in een interview verteld Samson over zijn visie op de bodemdaling in de omgeving van zijn bedrijf.
Pilot subirrigatie
Het doel van de pilot is om kennis op te doen over het functioneren van een subirrigatiesysteem op veengrond. Via een onderwatercamera kan Samsom de onderwatergangen inspecteren. De initiatiefnemers willen met meerdere boeren deze pilot uitvoeren om ook bij verschillende waterstanden en grondsoorten onderzoek te kunnen doen. Ook in het werkgebied van De Stichtse Rijnlanden gaan twee agrariërs bij Oudewater experimenteren met deze vorm van subirrigatie. De aanleg staat gepland voor september 2021.
KIWA richtlijn BRL1411 uitgebreid voor veenweideinfiltratie
Op 4 augustus verscheen op de website van KIWA de aangepaste en uitgebreide BRL1411: ‘Buisdrainage met Veenweideinfiltratie en procescertificatie’.
De beoordelingsrichtlijn stelt eisen aan het ontwerp, de aanleg en nazorg van systemen voor Buisdrainage of Veenweideinfiltratie.
Op basis van de BRL kunnen er aparte KOMO procescertificaten worden afgegeven voor het ontwerpen en/of de aanleg en/of nazorg van buisdrainage of veenweideinfiltratie.
Onderwerp en toepassingsgebied
De richtlijn is van toepassing op het ontwerpen, de aanleg en nazorg van drainagesystemen voor de ontwatering en/of infiltratie van gronden of infiltratiesystemen in veenweidegebieden. In geval van veenweideinfiltratiesystemen (VWI) is de hoofdfunctie het aanvoeren van water in de bodem (infiltratie) met als doel veenafbraak door oxidatie te voorkomen. Hierbij zijn er VWI- systemen te onderscheiden met zowel een infiltrerende als drainerende functie en systemen met alleen een infiltrerende functie.
In werking treden
De BRL zal vanaf 6 augustus 2021 worden gehanteerd voor het afgeven van KOMO procescertificaten voor Buisdrainage of Veenweideinfiltratie.
Meer informatie
U kunt voor meer informatie contact opnemen met:
Kiwa Nederland B.V.
dhr. F. van der Meeren
E Fred.van.der.Meeren@kiwa.com
De BRL is te vinden via deze link.
Veenweide infiltratiesysteem in Groot Wilnis-Vinkeveen en omstreken
Provincie Utrecht, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en Gebiedscoöperatie Groot Wilnis-Vinkeveen willen zich gezamenlijk inzetten om bodemdaling en de uitstoot CO2 in het veenweidegebied af te remmen. In een uniek project met 75 deelnemers en met een potentiële omvang van ruim 1300 hectare, worden infiltratiedrains in agrarische percelen aangelegd. Met infiltratiebuizen wordt de grondwaterstand van de graslandpercelen in droge perioden verhoogd, waardoor de bodemdaling in die percelen wordt beperkt.
De drie partijen spreken de intentie uit om samen aan de slag te gaan in de polders Groot Wilnis-Vinkeveen, Oukoop en Portengen. Deze polders liggen in de gemeenten De Ronde Venen en Stichtse Vecht. In de polder Groot Wilnis-Vinkeveen werken agrariërs al sinds 2007 samen met de provincie en het waterschap om het unieke veenweidelandschap te behouden. De aanleg zal naar verwachting in het najaar van 2021 van start gaan.
Lees meer op de websites van de provincie Utrecht, LaMi en gebiedscoöperatie Groot Wilnis-Vinkeveen.
Bedrijvenproef Spengen genomineerd voor beste Overheidsinnovatie van 2021
Op dit moment strijden er nog 41 kanshebbers om de titel ‘Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2021’, waaronder Bedrijvenproef Spengen! De jury gaat samen met de partners hard aan de slag om in de eerste week van september (eind van week 35) bekend te kunnen maken welke tien innovaties meedingen naar één van de drie finaleplekken.
De verkiezing heeft tot doel de meest toonaangevende overheidsinnovaties een podium te bieden, kennis uit te wisselen en ter inspiratie te dienen voor overheidsorganisaties en overheidsmedewerkers. Juryvoorzitter en burgemeester van Den Haag Jan van Zanen begeleidt de jury en de voorselectie commissie in hun zoektocht naar de beste overheidsinnovatie en zal de winnaar bekendmaken tijdens de uitreiking van de Overheidsawards op 18 november in de Ridderzaal.
De Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het Jaar is een initiatief van de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). De VOM organiseert de Overheidsawards in samenwerking met: ICTU, Interprovinciaal Overleg (IPO), NEderlandse Norm (NEN), Netwerk Publieke Dienstverleners (NPD), Unie van Waterschappen (UvW), Vereniging voor Bestuurskunde (VB), Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Binnenlands Bestuur, Ordina en Publiek Denken.
Nog nooit eerder werd deze verkiezing georganiseerd. Welke genomineerde innovatie pakt de titel en wordt de allereerste winnaar van de Verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar?
