NKB: nieuwe KIWA-richtlijn voor de aanleg van waterinfiltratiesystemen

Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling (NKB), KIWA en Provincie Utrecht nodigen uit tot het bijwonen van de webinar: Nieuwe KIWA-richtlijn voor de aanleg van waterinfiltratiesystemen.

In deze online bijeenkomst gaan we in op de factoren die van belang zijn voor een correcte aanleg. Daarnaast is er ruimte om vragen te stellen over de aanleg van waterinfiltratiesystemen.

Datum: 17 mei 2021
Tijdstip: 9.30-11.00 uur
Aanmelden kan via: info@kennisprogrammabodemdaling.nl

Nieuwe KIWA-richtlijn aanleg van waterinfiltratiesystemen.

Het aantal pilots met waterinfiltratiesystemen (onderwaterdrainage en drukdrainage) tegen veenafbraak neemt toe. Uit onderzoek op verschillende locaties is gebleken dat een correcte aanleg heel belangrijk is voor een juiste werking van de systemen. Daarin spelen verschillende factoren een rol: drainafstand, voorzieningen tegen bagger in buizen, aanlegmethode, et cetera. Daarom is op initiatief van het NKB door KIWA de richtlijn voor de aanleg van drainage aangevuld met richtlijnen voor veenweideinfiltratiesystemen. Deze herziening is tot stand gekomen met geld van de Provincie Utrecht, met de kennis van diverse experts en met hulp van mensen die in de praktijk betrokken zijn bij de aanleg. De richtlijn kan nu al gebruikt worden bij het opstellen van drainageplannen en bij aanbestedingen. Ook kunnen bedrijven zich op basis van deze richtlijn certificeren voor de aanleg van waterinfiltratiesystemen in veenweidengebieden. Hiermee hopen we te bewerkstelligen dat de infiltratiesystemen die aangelegd worden langdurig en goed functioneren. De mate waarin actieve en passieve waterinfiltratiesystemen, al dan niet in combinatie met aangepast slootpeilbeheer, broeikasgasemissies tegengaan is nog in onderzoek bij het NOBV.
De vastgestelde richtlijn kunt u hier vinden. Meer informatie over de richtlijn en het webinar vindt u hier.

 

Nieuwe meetmast broeikasgassen

Binnenkort wordt in het kader van het Nationaal Onderzoek Broeikasgassen (NOBV) een broeikasgassen meetmast in polder Lange Weide geplaatst. Deze mast is nog geen 2 meter hoog. Bovenin hangt meetapparatuur die in de langskomende lucht de broeikasgassen meet. Deze broeikasgassen komen naar alle waarschijnlijkheid vanaf het land in een straal van 200 meter rondom, afhankelijk van de windsterkte. Lange Weide wordt gezien als een unieke locatie omdat de hele polder hoge grondwaterstanden heeft door de aanwezigheid van waterinfiltratiesystemen (WIS). Ondanks de windrichting wordt er dus altijd gemeten aan percelen met WIS. Vooronderzoek in de vorm van een uitgebreid bodemsamenstelling onderzoek zijn al uitgevoerd. De metingen geven ons inzicht in het effect van WIS op de broeikasgas uitstoot.

Afgelopen zomer is er in polder de Vlist een meetsite ingericht door het NOBV. Op deze locatie wordt door het onderzoeks consortium, bestaande uit meerdere universiteiten en onderzoeksinstituten, gemeten aan broeikasgasuitstoot uit het veen en de beweging van de veenbodem. In de Vlist wordt gemeten op een locatie met en zonder WIS. Door WIS zullen de grondwaterstanden in met name de zomer hoger zijn, we verwachten dan ook dat dit zorgt voor minder bodemdaling en minder uitstoot van broeikasgassen. Of dit werkelijk zo is, daar zal deze meetsite na enkele jaren meten uitsluitsel over kunnen geven. Uiteraard wordt er niet alleen gemeten in de Vlist, er zijn momenteel 5 van deze meetsites verspreid over de veenweide gebieden in Nederland; Noord-Holland, Friesland, Kop van Overijssel en in Zegveld. Dit jaar zullen er nog meer meetsites bij komen, om te meten aan nog meer verschillende bodemdalingremmende maatregelen, natte teelten en ook op natte natuurlocaties. Voor verdere informatie over dit onderzoeksprogramma wordt verwezen naar NOB Veenweiden | Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden

 

 

Proefopstelling horizontale peilbuizen in Kortrijk Portengen

Met grondwater peilbuizen kunnen we de grondwaterstand meten, een belangrijke parameter in waterinfiltratieprojecten. Een peilbuis is een ingegraven pvc buis met gaatjes waar het grondwater in kan stromen. Bij een verticale peilbuis steekt deze boven de grond uit en kun je ter plaatse middels een peilklokje of automatisch met drukopnemers de grondwaterstand meten. De ideale peilbuis voor onderzoeker is bovengronds midden in het perceel tussen sloot en greppel in. Dit zorgt echter vaak voor een obstakel voor de landeigenaar. De peilbuizen kunnen ook ondergronds afgewerkt worden, maar in de praktijk zorgt dit vaak voor foutieve metingen door de instroom van regenwater van boven.

Het experimentele aan deze horizontale grondwaterpeilbuis is dat deze in plaatse van verticaal, horizontaal in de grond is ingegraven. Het meten van de grondwaterstand bij een horizontale peilbuis doen we dan op afstand, aan de rand van het perceel. De horizontale peilbuis wordt ingegraven op een diepte van 1 meter, middels een aangesloten (tuin)slang op dezelfde diepte wordt de grondwaterstand getransporteerd naar een verticale buis die aan de rand van het perceel staat. In deze verticale buis kan vervolgens de grondwaterstand gemeten worden. Op deze manier heb je geen obstakels in het midden van een grasland perceel. De tuinslang kan middels een drainmachine worden aangelegd. Momenteel staan er twee proefopstellingen in polder Kortrijk. De peilbuizen lijken goed te werken, echter de aanleg van de peilbuis (dus het pvc deel) heeft voor aanzienlijke restzettingen in het veld gezorgd. Dit is zeker niet gewenst, daarom zien wij deze proefopstelling ook niet als een definitieve versie. We willen deze opstelling door ontwikkelen door de peilbuis (het deel met de gaatjes er in, bijvoorbeeld een stuk drain) ook door de drainmachine te laten plaatsen. Op die manier hoeft er geen gat meer te worden gegraven.

Start gebiedsverkenning Oudewater Noord/Hekendorp

Recent heeft de stuurgroep besloten om ook een bijdrage te leveren aan de gebiedsverkenning in Oudewater Noord en Hekendorp. Een kerngroepje boeren gaat met ondersteuning vanuit de Gebiedscommissie Utrecht-West aan de slag in dit gebied. Oudewater-Noord/Hekendorp is daarmee de zesde polder onder de paraplu van Klimaatslim Boeren op Veen.

Gebiedsverkenning Oudewater Noord/Hekendorp betreft zo’n 2000 ha. Na een eerste inventarisatie onder de boeren blijkt er veel belangstelling te zijn om bodemdaling aan te pakken via waterinfiltratiesystemen (WIS) al dan niet gekoppeld aan andere doelen. Inmiddels hebben 17 agrarisch ondernemers aangegeven geïnteresseerd te zijn. Het kernteam gaat met HDSR en ondersteuning van Utrecht-West de komende maanden verkennen welke maatregelen waar gewenst zijn en hoe dat te organiseren en financieren.

NetVlist serie is van start gegaan

Op donderdag 7 januari 2021 is de eerste aflevering van de NetVlist serie Klimaatslim Boeren op Veen te zien geweest bij RTV Krimpenerwaard.

De afleveringen zijn terug te kijken via de youtube links op de projectenpagina.

 

Trailer voor de Vlist

Er is nu ook een trailer beschikbaar voor het programma over de aanleg van WIS in de Vlist. De eerste uitzending staat gepland op 19 december 2020 van 17:30 – 18:00 uur en is te zien op RTV Krimpenerwaard “doe maar duurzaam in de Krimpenerwaard”.

Filmsterren in polders bij de Vlist

Ook de filmcamera’s draaien in de polders bij De Vlist nu eindelijk gestart kan worden met de uitvoering in deze KlimaatSlim Boeren op Veen polder. Stichting Weidehof en de ANV Lopikerwaard gaan met 21 boeren en draineur De Vries aan de slag. Naast aanleg van waterinfiltratiesystemen omvat het plan ook maatregelen voor weidevogels en studiegroepen. Over het hoe, wat en waarom van Klimaatslim boeren in de polders bij Vlist, wordt in samenwerking met RTV Krimpenerwaard een serie gemaakt. Binnenkort te volgen, we houden u op de hoogte! Ook over de uitzending in het programma Doe maar Duurzaam van RTLZ, later dit jaar.

De NetVlist-serie omvat korte, sfeervolle afleveringen over de uitdagingen in de polder. Over oplossingen zoals WIS en de aanleg van dit systeem, maatregelen voor weidevogels, informatie over de meetlocatie nationaal onderzoek broeikasgassen, en natuurlijk de boerenpraktijk. Op 5 november zijn de eerste opnamen gemaakt, selecteer deze link voor de eerste impressie. De komende maanden  volgen er  meer afleveringen. De link naar de serie is te binnenkort te vinden op projecten pagina van KlimaatSlim Boeren op Veen.

In oktober zijn ook opnamen gemaakt voor het programma RTLZ Doe maar duurzaam bij Jan Voets. Jan  had geregeld dat Loonwerkbedrijf de Vries in het land het “hoe en wat” van waterinfiltratie kon laten zien. Jan Vente, Maaike van Agtmaal (onderzoeker van het Louis Bolk Instituut voor het programma Klei in veen) en Jan zijn op de droge locaties geïnterviewd over de uitdagingen in de Krimpenerwaard RTLZ zendt “doe maar duurzaam in de Krimpenerwaard” 5 keer uit. De eerste uitzending is  zaterdag 19 december 2020 17:30 uur – 18:00 uur.

Het persbericht uitgebracht op 5 november 2020 is te lezen via deze link.

Voortgang aanleg WIS in polders Kortrijk en Portengen

Lees meer

AGV legt basismeetnet aan voor grondwaterstand in de veenweiden

“Wij gaan de grondwaterstand meten in strijd tegen bodemdaling; Wij leveren daarmee een bijdrage aan remmen bodemdaling, maar het aanpakken is een gedeelde verantwoordelijkheid. Daarom werken we nauw samen met andere partners”, zegt Arjan van Rijn.

Waterschap Amstel, Gooi en Vecht start een onderzoek naar de grondwaterstanden in veenweiden. Dit onderzoek is onderdeel van de strategie om bodemdaling in het veenweidegebied tegen te gaan. Bodemdaling zorgt namelijk voor problemen voor bewoners, gebruikers en overheden. Het zorgt voor schade aan gebouwen, wegen en landbouwgrond. Daarnaast wordt het steeds duurder om het water in het gebied op peil te houden. En de kwaliteit van het water gaat erdoor achteruit. Ook komen nog eens grote hoeveelheden CO2 vrij als veengrond daalt.

Om bodemdaling tegen te gaan is veel onderzoek nodig. Dit doen we samen met provincies, gemeenten en de eigenaren of gebruikers van de grond. We weten inmiddels dat juist de grondwaterstand belangrijk is bij bodemdaling. Maar we hebben nog geen goed beeld van de ondiepe grondwaterstanden. Het bestaande grondwatermodel  is niet voldoende om veenafbraak en broeikasgasuitstoot goed te meten. Daarom zetten we een basismeetnet op om dit beter in beeld te krijgen.

Lees het hele bericht deze link.

Een informatief filmpje met Arjan van Rijn en Gijs van Eck is te zien via deze link.

Pilot Meije laag: excursie naar Spengen op 24 september 2020

Om toch eens in de praktijk te kijken hoe allerlei druksystemen werken, toog een groep van ca. 12 boeren uit Bodegraven e.o. richting Spengen. In Spengen worden verschillende systemen getest. Op het eerste adres was een systeem te zien op netstroom,  op het tweede adres op zonne-energie en op het derde adres op windenergie. Enthousiast vertelden de boeren uit Spengen over hun systeem, vaak ook deels door henzelf uitgedacht en vooral vaak door hen geoptimaliseerd.

Zo werd een gevoelig vlottertje toch vervangen door een iets minder nauwkeurig exemplaar, waardoor dit systeem minder storingsgevoelig werd. Een digitale presentatie van deze systemen kan via deze link worden ingezien.

Op alle locaties zijn meetpunten aanwezig. Door verschillende metingen bij elkaar te voegen wordt inzichtelijker wat de effecten zijn van waterinfiltratiesystemen. Zo blijft Spengen een mooi leerproces voor andere initiatieven, want nog niet alle resultaat van metingen is al te verklaren. Het is nu aan de groep boeren uit Bodegraven e.o. om te bekijken welk systeem/of combinatie van systemen mogelijk op hun bedrijf zou gaan passen.