Voortgangsrapport Actieprogramma Aanpak veenweiden

Pilots voor kennisontwikkeling, samenwerking met inwoners, bedrijfsleven en medeoverheden en participatie in onderzoeks- en overlegorganen ten behoeve van bodemdalingremmende maatregelen en waterkwaliteit ….

Lees in het voortgangsrapport hoe waterschap Amstel, Gooi en Vecht de afgelopen 3 jaar concreet aan de slag is geweest met het Actieprogramma Aanpak veenweiden.

Onderzoek naar effecten van WIS op biodiversiteit

Wat zijn de effecten van bodemdalingremmende maatregelen, vooral waterinfiltratiesystemen (WIS), op de biodiversiteit? Daar doet Universiteit Utrecht onderzoek naar. Annick van der Laan (assistent in opleiding en onderzoeker in het project) legt uit: “Eerst proberen we te begrijpen hoe de situatie op een perceel verandert met de verschillende maatregelen. Blijft bijvoorbeeld  de nutriëntenbeschikbaarheid voor planten hetzelfde? Hoe verandert de grondwaterstand t.o.v. het maaiveld door het jaar heen bij diverse maatregelen? Wanneer we dit goed in beeld hebben kunnen we vervolgens de eventuele veranderingen in biodiversiteit die we zien beter begrijpen en hopelijk uiteindelijk ook voorspellen.” 

Het onderzoek bestaat hoofdzakelijk uit een veldstudie en een experiment in de botanische tuinen van de universiteit Utrecht. In het experiment in de botanische tuinen (afbeelding 1) worden 100 veenkernen van 80cm hoog en 20cm diameter blootgesteld aan verschillende waterstanden, waterkwaliteiten en nutriënten toevoegingen. Vervolgens wordt het effect op de nutriëntenbeschikbaarheid en op de vegetatie gemeten. In mei 2022 zullen de veenkernen helemaal uit elkaar gehaald worden en wordt de bodem ook bestudeerd.

De veldstudie bestaat uit het monitoren van de biodiversiteit op 46 percelen verspreid over 6 polders in het westelijk veenweidegebied. Deze percelen verschillen van elkaar in grondwaterstand en vaak ook agrarisch beheer. Er wordt in het veld van alles gemeten: zo wordt de vegetatiesamenstelling gemonitord, worden er metingen gedaan aan vliegende en kruipende insecten en worden regenwormen geteld en op soort gebracht. Ook zullen er komend seizoen dag- en nachtvlinders en libellen gemonitord worden. De veldstudie is begonnen in mei 2021 en loopt nog tot februari 2023.

De eerste resultaten kunnen komend najaar (2022) verwacht worden en zullen t.z.t. ook via Klimaatslim Boeren op Veen gedeeld worden.

 

de proefopzet in de botanische tuinen van de Universiteit Utrecht. De ballen gaan de algengroei tegen en door middel van de spuiten kunnen de onderzoekers poriewater monsters

De proefopzet in de botanische tuinen van de Universiteit Utrecht. De ballen gaan de algengroei tegen en door middel van de spuiten kunnen de onderzoekers poriewater monsters

Meer biodiversiteit en schoner water in de polders

Veel boeren in klimaatslimme polders beperken zich niet tot alleen WIS maar kijken naar meer maatregelen om bij te dragen meer biodiversiteit.

In Polder De Ronde Hoep worden maatregelen voorbereid om de waterpeil en kwaliteit in het vogelreservaat te gaan verbeteren. In de zomer staat het waterpeil in het weidevogelreservaat lager dan in de omliggende landbouwgronden. Dat is niet goed voor de waterkwaliteit en biodiversiteit en ook de bodemdaling. Daarom zal in de zomer het slootwaterpeil van landbouwgronden gekoppeld worden aan de peilen in het reservaatsgebied. In het midden van de polder ligt een groot natuurgebied van 160 ha van Landschaps Noord-Holland. In deze polder is gestart met Aanvalsplan Grutto. Verschillende boeren gaan zich extra inspannen voor weidevogelvriendelijk beheer of breiden de bestaande maatregelen uit. Bij de Polder in de Vlist lopen pilots met drukdrainage en weidevogelbeheer.

Ook in de polder Lange Weide bij Driebruggen (waar de aanleg van waterinfiltratie één van de eerste polderbrede projecten was)  wordt hard gewerkt aan verbetering van de biodiversiteit en waterkwaliteit, o.a. door de aanleg van een aantal kilometers natuurvriendelijke vooroevers. Hierdoor zijn de kopse kanten van de weilanden duurzaam beschermd tegen verdere afkalving . In deze vooroevers is de stroomsnelheid van het slootwater verlaagd, waardoor er meer verschillende soorten planten kunnen ontwikkelen. Ook zijn er waterplanten uitgezet om dit proces te versnellen.

Ook in Meijpolder Laag zullen natuurvriendelijke oevers worden aangelegd.

Twee initiatieven in provincie Zuid Holland om CO2-uitstoot en bodemdaling te verminderen

Op 16 september verschenen op de website van de provincie Zuid-Holland twee berichten over CO2-uitstoot en bodemdaling remmende maatregelen.

  • Boeren Alblasserwaard dienen plan in om CO2-uitstoot en bodemdaling te beperken
    • Na ongeveer 2 jaar geëxperimenteerd te hebben op 2 proeflocaties in de Alblasserwaard zetten de betrokken boeren nu de volgende stap voor minder bodemdaling en CO2-uitstoot. Samen met de Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland dienen zij hun plan in bij de Stichting Nationale Koolstofmarkt om hun verminderde CO2-uitstoot te gaan verkopen via carbon credits aan bedrijven die hun uitstoot willen compenseren. Hiervoor is een Valuta voor Veen project opgezet met de methode Pompgestuurde waterinfiltratie. Lees het hele artikel via deze link.
  • Samen aan de slag voor vitale veenweiden in Zuid-Holland
    • De provincie Zuid-Holland gaat samen met waterschappen, gemeenten en landbouw- en natuurorganisaties een plan uitwerken voor veenweidegebieden. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de CO2-uitstoot uit veen in 2030 aanzienlijk verminderd moet worden. De uiteindelijke ambitie is dat er in 2050 vitale veenweidegebieden zijn, met een toekomstbestendige landbouw, minder uitstoot van broeikasgassen en stikstof en een hogere biodiversiteit en waterkwaliteit. De samenwerkende partners hebben de eerste uitgangspunten en doelstellingen van de Veenweidestrategie vastgelegd in een startnotitie. Lees het hele artikel via deze link.

 

 

Innovatie Programma Veen start derde onderzoeksseizoen

Innovatieprogramma Veen stuurde een nieuwsbrief met daarin een aantal interessante onderwerpen.

  • Een nieuwe oogstronde: de beurt aan de pistenbully
  • Wormenonderzoek gaat door
  • Geen omkijken meer: drukdrains geautomatiseerd
  • Betaalbaar en effectief? Greppelinfiltratie van start
  • Zorgt vernatting voor meer leverbot?

Klik hier voor de volledige nieuwsbrief.